“Wachttijden in de GGZ zijn een hardnekkig en complex verschijnsel”, zegt Anita de Vries, accountmanager bij Lentis, de grootste GGZ-organisatie in de provincie Groningen. “Uiteraard proberen we er op verschillende manieren iets aan te doen, maar een kant en klare oplossing is er niet.” De Taskforce Groningen staat te popelen om een pilot te starten, waarbij de hulpvraag van de patiënt centraal staat. Niet alleen vanuit behandelperspectief, maar ook vanuit sociaal-maatschappelijk perspectief. Denk hierbij aan elementen als het vinden van een woning en een baan en het opbouwen van een betekenisvol sociaal netwerk”, aldus Maarten Wegman, accountmanager GGZ regio Groningen en Midden-Gelderland bij Menzis.
In de regionale Taskforce zijn diverse partijen betrokken, van zorgaanbieders tot huisartsen, van de zorgverzekeraars tot gemeenten. Zowel Lentis als zorgverzekeraar Menzis maken deel uit van de Taskforce Groningen. In hun meerjaren contractafspraken zijn doelstellingen voor het terugdringen van de wachttijden opgenomen. De Vries en Wegman geloven niet dat binnen het huidige systeem de wachttijden structureel zijn op te lossen. “De huidige krappe arbeidsmarkt in combinatie met de vergrijzing en de bestaande werkdruk vragen andere manieren om de wachttijden te verkorten. Initiatieven als onlinebehandelingen en het verminderen van administratieve lasten leveren wel resultaat op. Maar nog niet zoveel dat we echt kunnen spreken van een forse verkorting van de wachttijden”, aldus Wegman.
Samenwerken in de regio
Regionale samenwerking, gezamenlijke financiering en gedeelde verantwoordelijkheid moeten leiden tot vernieuwde initiatieven. De Taskforce Groningen wil graag starten met een proef waarbij breder wordt gekeken naar mogelijke hulpverleners en welk moment en welke zorgverlener de juiste is om hun expertise in te zetten. Wegman: “De hulpvraag van de patiënt staat centraal. Zowel het GGZ-behandelperspectief als het sociaal-maatschappelijk perspectief, bijvoorbeeld het vinden van een woning en een baan en het opbouwen van een betekenisvol sociaal netwerk. Hulp bij het regelen van financiën, of bijvoorbeeld hulp bij het contact met een werkgever kan al enorm helpen bij de verlichting van psychische klachten. Gemeentelijke wijkteams willen heel graag aan de slag, maar graag wel met expertise en de veiligheid van de GGZ erbij. Het huidige systeem maakt dit onmogelijk omdat GGZ-financiering pas is geregeld na een persoonlijk gesprek met een regiebehandelaar. Daar is een structureel tekort aan.”
Buiten de kaders
En daar knelt het stelt Anita de Vries. “De werkdruk bij de regiebehandelaren is enorm. Het systeem van controle en regels is nu zo sterk aanwezig (reëel of ervaren) dat initiatieven daarbuiten snel leiden tot risico’s op het gebied van financiering en verantwoordelijkheid. En zo groeien de wachttijden. Er is meer ruimte nodig voor professionals om de goede dingen te doen”. Taskforce Groningen wil graag onderzoeken hoe mogelijke hulpverleners zó ingezet kunnen worden, dat op het juiste punt in de behandeling hun expertise wordt benut. Niet alleen opvolgend aan elkaar, maar juist ook gelijktijdig. Wegman eindigt: “We hebben ruimte nodig om buiten de bestaande kaders innovaties te kunnen testen. We hopen dat de landelijke stuurgroep Weg van de wachtlijst kan helpen die weg vrij te maken.”