GGZ-instellingen helpen naasten van hun cliënten met naastenbegeleiding. Maar wat als je familielid op een wachtlijst staat voor de ggz en het steeds moeilijker wordt om met elkaar te communiceren, je de route in de zorg niet goed kent en geen mensen in je omgeving hebt die je hierbij kunnen helpen? Een situatie die vaker voorkomt dan misschien de verwachting is. Stichting Naastentraining is er voor naasten die het even niet meer weten of hulp nodig hebben over hoe de zorg is georganiseerd. Tiny van Hees, een van de oprichters van Stichting Naastentraining, vertelt over het model en hoe ze bij kunnen dragen om het wachten voor naasten draaglijker te maken.
Waar komt Stichting Naastentraining vandaan?
“In coronatijd ging ik met pensioen. Ik heb jarenlang als familiecoach in de hulpverlening bij Altrecht gewerkt. In corona tijd zagen, ervaringsdeskundige Tom Rusting en ik, dat er behoefte was aan online coaching voor naasten waarvan een familielid stond ingeschreven of op de wachtlijst stond voor psychische hulp. Mensen waren natuurlijk meer aan huis gebonden en als een familielid dan psychische uitdagingen heeft was de impact op het hele huishouden groot. Daar wilden we bij helpen. We startte met een paar uur per week en nu is Stichting Naastentraining uitgegroeid tot 7 vrijwilligers, we voeren 10 gesprekken per week. Daarnaast worden we ondersteund door een planner.”
Wat doen jullie precies ?
“Het model voor familiecoaching bestond al. We hebben vanuit dat model gekeken hoe we dit om konden zetten in een aantal online sessies via Zoom met een paar vaste onderdelen en informatievoorziening. We hebben een structuur met een deel op maat gemaakte coaching. We coachen met zijn tweeën een familie in 4 sessies van 1 uur. De behandelde theorie sturen we na per mail. De rest is op maat en aan de hand van de vraag. We zijn geen hulpverleners en blijven ook echt uit die hoek weg, maar helpen met bijvoorbeeld vaardigheden om met de persoon in kwestie om te gaan. Alles gericht op theoretische kennis en vaardigheden die de situatie thuis draaglijker kunnen maken. Zoals kennis over hoe de hulpverlening georganiseerd is of alert maken op crisis en hoe je daarmee om moet gaan. Vaak weten de mensen die bij ons komen niet hoe de zorg werkt en wat de mogelijkheden zijn.”
Wie helpen jullie het meest?
“Het zijn met name ouders en partners die ons weten te vinden of elkaar doorsturen naar ons. De situatie waar ze in zitten overkomt ze, gaat gepaard met stress en onzekerheden. Dat proberen we te verlagen. Bij de een is dat door kennis en bij de ander door hulp te bieden. Zo kijken we mee naar de sociale kaart. Maar we leren ook gesprekstechnieken aan. Hoe kun je ouders/partners ontslaan van het steeds maar iets willen van het kind? Hoe stel je je grenzen? We zorgen dat de handelingsverlegenheid en paniek minder wordt. Mensen op de wachtlijst voelen zich onmachtig. Op het moment dat je kennis krijg of dat iemand met je meedenkt voel je steeds meer controle terugkomen. En dat is nodig voor deze groep mensen.”
Zijn alle vrijwilligers gepensioneerd?
“Op dit moment wel. De meeste vrijwilligers hebben in de hulpverlening gewerkt als gezinstherapeut, mediators of gz-psycholoog en 30-40 jaar ervaring. Daarnaast hebben we ook ervaringsdeskundigen in ons team. Allemaal mensen die nog prima mee kunnen en nog heel gemotiveerd zijn om anderen te helpen. Eigenlijk vrijwilligers met een professioneel product. We houden ons aan alle regels en we weten heel goed dat we geen hulpverleners zijn maar echt coaches. Doordat we professioneel georganiseerd zijn hanteren we dezelfde verslaglegging als in de hulpverlening. We zijn er vooral om het houdbaar te maken voor mensen en ze de weg te wijzen. Als je al weet hoe je met een situatie om kan gaan en op de juiste manier kan communiceren, dan voelt het al anders.”
Is digitaal coachen wel effectief?
“Niet iedereen kan Zoom bedienen, maar ook daar bieden we hulp in. Digitaal hebben we ook goed in de smiezen hoe de verhoudingen zijn. Mijn ervaring is dat ik eerst dacht dat het niet zo makkelijk was, maar je bent net zo dichtbij mensen als in je praktijk. Die mensen hoeven ook niet weg en je kunt meteen to the point komen. Het bereik is groter doordat je het digitaal doet en effectiever. Er kunnen meer familieleden aanhaken die niet op dezelfde locatie zijn.”
Wie verwijst naar jullie door?
“We merken dat mensen die met onze coaching zijn geholpen vooral doorverwijzen, maar ook POHH-ggz bij huisartsen sturen mensen door die nog niet bij een ggz-instelling geholpen kunnen worden. Zodra het familielid bij een instelling zit is er natuurlijk naastenbegeleiding via de instelling. We zijn landelijk in te zetten omdat onze coaching online is. Dus we coachen door heel Nederland en zelf mensen die in het buitenland zitten. Alleen Engelstalige mensen.”
Stichting Naastentraining is op zoek naar vrijwilligers en biedt hen een basistraining aan, meelooptraject en intervisie. Wit u meer informatie over Stichting Naastentraining? Stuur dan een e-mail naar info@naastentraining.nl (reactie binnen 48 uur).