Al 10 jaar kennen en werken ze met elkaar aan diverse projecten binnen het ggz programma in hun regio, Anja Clement, projectleider Wijzer GGZ en Inge Janssen, zorgmanager specialistische zorg bij GGZ Oost Brabant zijn de kartrekkers van Wijzer GGZ, het transferpunt in de regio Oss, Maashorst en Meierijstad. Gestart in 2022 en nu, 14 maanden later, al meer dan 300 aanvragen verder. De twee samenwerkingspartners vertellen over het succes, de uitdagingen en de toekomst.
Twee partners één zelfde oplossing
In bovengenoemde regio loopt al 10 jaar een ggz-programma. Iets meer dan een jaar geleden werd een enquête onder de huisartsen in de regio gedaan. De uitkomst? De huisartsen waren ontevreden over de lange wachtlijsten en het verstopte verwijsproces. “Daar moesten we iets mee”, legt Clement uit. “We organiseerden een beleidsdag voor de huisartsen waar de toenmalige directeur van Provico werd uitgenodigd om te vertellen over het verwijspunt Wijs. Dat inspireerde alle aanwezigen enorm.” Tegelijkertijd was ook GGZ Oost Brabant bezig met het zoeken naar een oplossing voor de té lange wachtlijsten. Ook zij raakten geïnspireerd door de mogelijkheden.
“Met eerste- en tweedelijns aanbieders gingen we in gesprek over wat we aan de wachtlijsten konden doen. Het is namelijk ons gezamenlijke probleem. Én we raakten in gesprek met Provico,” vertelt Janssen.
De juiste zorg op de juiste plaats
HUMO en GGZ Oost Brabant hebben de koppen bij elkaar gestoken om er samen mee aan de slag te gaan. “We erkenden beiden dat mensen soms lang op de wachtlijst staan en dan blijken ze niet de juiste indicatie te hebben waardoor ze weer worden doorverwezen. Dat werkt frustrerend. Dat wilden we voorkomen met het transferpunt,” zegt Janssen. Ze wilden de goede dingen van Provico gebruiken en passend maken voor de netwerkpartners in hun regio. Clement schreef met ondersteuning van Janssen het projectvoorstel voor de financiering. Dit voorstel werd voorgelegd aan de ‘Netwerkgroep ggz en sociaal domein’ in hun regio waar alle netwerkpartners en twee zorgverzekeraars (CZ en VGZ) bij aangesloten zijn. Met subsidie van Versterking Eerstelijn Zuid-Nederland (VEZM) ontving het project ‘Wijzer GGZ’ de financiering om het transferpunt op te gaan richten. Het doel? De juiste zorg op de juiste plaats.
Wijzer GGZ is slim in zijn eenvoud
Het team bestaat uit twee POH-ggz medewerkers die beiden 6zes uur per week werken voor het transferpunt. Vanuit de website van Wijzer GGZ kan een digitaal adviesaanvraag ingediend worden. De aanvraag wordt binnen vijf werkdagen door de medewerkers van Wijzer GGZ beantwoord via beveiligde mail. Het uitgebracht advies bestaat uit diverse onderbouwde opties. De medewerkers kijken hierbij vanuit een brede blik naar het mogelijke aanbod voor de betreffende cliënt. Andere domeinen dan enkel zorg worden hierin meegenomen. Zoals welzijnsorganisaties of sociaal werkorganisaties of andere sociale initiatieven in de buurt van de cliënt. Wil een huisarts liever eerst overleggen? Dan zijn er spreekuren die twee keer per week plaatsvinden. Op de website is een sociale kaart gecreëerd met in- en exclusie criteria waar een groot aantal zorg- en welzijnsorganisatie in beeld zijn gebracht. De POH-GGZ-medewerkers hebben nog meer achtergrondinformatie over het aanbod en breiden dit continu uit.
Om ervoor te zorgen dat de sociale kaart uitbreidt voegen de POH-GGZ-medewerkers nieuwe aanbieders toe. “Van paardencoach tot therapeut en alles wat er tussen zit voegen ze toe aan de sociale kaart. Dit soort kleine en specifieke aanbieders zijn voor verwijzers minder bekend en minder relevant voor een grote groep cliënten. Doordat de medewerkers gaan kennismaken met allerhande aanbieders die zij binnenkrijgen via andere POH’s of huisartsen of via reviews creëren we een breder palet aan mogelijke zorg op maat. En zij kunnen ook beoordelen of het een kwalitatief aanbod is,” zegt Clement.
“We zien dat er een leereffect ontstaat. Doordat een huisarts een goed onderbouwd advies krijgt met meerdere opties raken ze bekend met de mogelijkheden in de regio. Hierdoor gaan ze minder vaak een beroep doen op Wijzer GGZ en gebruiken de sociale kaart om direct met de cliënt in gesprek te gaan over de opties die er zijn,” zegt Clement.
Het succes voorbij
Wijzer GGZ is een voorbeeld van een praktische manier om een transferpunt in te richten. Het werkt en levert zowel kortere wachttijden als een hoge tevredenheid bij huisartsen over het verwijsproces in de regio op. Na een half jaar wist 60% van de huisartsen Wijzer GGZ te vinden en na een jaar daalde het aantal verkeerde meldingen bij GGZ Oost Brabant van 28% naar 20%. De wachttijd is met bijna vier weken verkort voor volwassenen (boven 23 jaar) en ging van 11 weken naar ruim zes weken. In 14 maanden tijd zijn er meer dan 300 aanvragen gedaan en verwijsadviezen gegeven.
Na de gestage daling van de aanmeldingen en wachttijden is er de laatste maanden een keerzijde aan het succes: “We merken dat dit mensen aantrekt. We hebben het afgelopen jaar nog niet zoveel aanmeldingen gehad als de afgelopen drie maanden. Als we niet uitkijken lopen onze wachttijden weer op. Huisartsen willen graag snel hulp voor hun patiënten en verwijzen natuurlijk door naar instellingen met een lagere wachttijd,” zegt Janssen.
Boostersessies verkorten behandeltrajecten
Het verkorten van de wachttijden heeft met meer te maken dan enkel het transferpunt. Er zijn nog meer interventies gedaan door GGZ Oost Brabant om instroom, doorstroom en uitstroom te stimuleren. Allemaal met als doel de juiste zorg op de juiste plaats te geven. “Wat er eerst gebeurde was dat uitbehandelde mensen toch naar de huisarts teruggingen als ze weer klachten ervaarden. Die verwees weer door naar de ggz maar dat was lang niet altijd nodig. Daar hadden we boostersessies voor gecreëerd,” vertelt Janssen. GGZ Oost Brabant biedt nazorg in een paar sessies. Dat is ook met verzekeraars afgesproken zodat dit ook bekostigd wordt. Dit voorkomt het starten van lange trajecten en iemand is snel weer op de rit.
Er loopt ook een pilot met de Welzijnsorganisatie van de gemeente Oss waarbij direct het gesprek samen met de welzijnsorganisatie, GGZ en de cliënt plaatsvindt. Dit voorkomt instroom in de zorg. Ook is er veel contact met welzijnspartners voor het uitstromen van mensen zodat er in de omgeving een vangnet klaarstaat. Zo zijn er zowel interventies aan de voorkant, tijdens de behandeling en bij uitstroom.
“We zijn altijd aan het kijken of je tegelijk kunt behandelen met sociaal domein. Dus wij doen een module en de rest wordt opgevangen door andere welzijnsinitiatieven of begeleiding in de omgeving. Dat kan alleen als je contactpersonen in de wijken hebt vanuit sociaal domein. Dat is een beweging die gaande is in onze regio. Wijzer GGZ heeft al veel van die contacten,” vertelt Janssen.
Is Wijzer GGZ te kopiëren naar elke regio?
“Elke regio is anders. We hebben allemaal eenzelfde soort dekking maar bijvoorbeeld in een stedelijke omgeving zitten veel meer aanbieders. Dat vraagt om anders werken. In dorpen zijn de lijntjes met huisartsen en wijkverpleegkundigen veel korter,” zegt Clement. Toch raden ze elke regio aan om zo samen te werken en te kiezen voor de opzet van een eenvoudige transfercentrum wat gaandeweg kan verbeteren en groeien. Alle netwerkpartners zijn in hun regio tevredener over het verwijsproces. Maar ze geven beiden aan dat maatwerk nodig is zodat de oplossing past bij de spelers die er zijn. “We hebben de goede punten van Provico overgenomen en dat op een eigen manier vormgegeven. Ook was er al een goed geoliede netwerpgroep, draagvlak bij alle betrokkenen en hebben we de zorgverzekeraars in de zijlijn meegenomen in het proces. Dat heeft eraan bijgedragen dat we dit snel en goed konden opzetten. Natuurlijk zagen ook wij de uitdaging om kleinere partijen aan te haken. Maar als je twee grote trekkers hebt die toegankelijk zijn en voor iedereen de deur openzetten kun je vaart maken en volgen de kleinere vanzelf als ze zien dat het werkt,” zegt Janssen.
De toekomst is nog integraler
De ontwikkeling van Wijzer GGZ is nog niet klaar. Zo worden de uren en het aantal POH-ggz-medewerkers vanaf 1 oktober uitgebreid en willen ze een overlegtafel op gaan zetten met diverse ketenpartners. Denk aan een verpleegkundig specialist, eerstelijnspsycholoog, welzijnswerker of ervaringsdeskundige. “Zo breng je de werelden bij elkaar. Niet meer vanuit eigen hokjes denken maar veel integraler. In de toekomst komt niet meer geld en niet meer menskracht. We moeten het anders organiseren. Het efficiënter inregelen,” sluit Clement af. “Mensen helpen om het zelf ook te kunnen regelen door te laten zien waar ze wat kunnen halen. Bijvoorbeeld door aan de voorkant te digitaliseren. Afbuigen van de zorg noemen we dat. Veel meer inzetten op preventie,” vult Janssen aan.
Wilt u meer weten over Wijzer GGZ? Bekijk de Wijzer GGZ-website of neem contact op via wijzerggz@humovoorhuisartsen.nl.