Om cliënten sneller te kunnen toeleiden naar passende zorg, is Lionarons GGZ vorig jaar gestart met het online screenen van cliënten die door de huisarts zijn doorverwezen, nog vóórdat zij op de wachtlijst komen te staan. Doel van deze screening: een beter beeld krijgen van de klachten van de cliënt en zorgen dat deze voor de juiste behandeling worden aangemeld. Of dat ze worden terugverwezen naar de huisarts of doorverwezen naar een andere organisatie, omdat de problemen elders beter aangepakt kunnen worden. De pilot is uitgevoerd met instemming en financiering van zorgverzekeraars CZ en VGZ en gefinancierd uit de POH GGZ-gelden. Over structurele financiering denken partijen nog na.
‘We willen voorkomen dat mensen onnodig op een wachtlijst terecht komen’, zegt Sacha van Dongen, directielid bij Lionarons GGZ in Heerlen. ‘In de praktijk zien we helaas dat 14- 15% van de verwijzingen van de huisarts niet passend bleek voor onze organisatie. Zonder een screening komen die mensen onnodig op een wachtlijst terecht. Bij intake blijkt dan pas dat ze bij de verkeerde organisatie terecht zijn gekomen. Om dan elders opnieuw op een wachtlijst te komen. Daarom zijn we alle cliënten die naar ons verwezen zijn eerst online gaan screenen, zodat we zeker weten dat ze op de goede wachtlijst staan. Fijn voor de cliënt en behandelaars en met een positief effect op de wachttijden.’
TeleScreen
De online screening gebeurt door psychologen van Embloom*, met behulp van een gevalideerd online triage-instrument, de TeleScreen. Deze vragenlijst brengt aan de hand van vragen de actuele zorgbehoefte van de cliënt in kaart. Ook medische, psychosociale en omgevingsproblemen komen aan bod, omdat deze problemen een belangrijke rol kunnen spelen in het ziektebeeld. De vragenlijst is adaptief, wat wil zeggen dat die zich aanpast op de gegeven antwoorden, waardoor geen overbodige informatie wordt gevraagd. Op basis van de antwoorden van de cliënt maakt de psycholoog een werkhypothese. Hij of zij interpreteert de gegevens uit het systeem en controleert de indicaties in een aanvullend screenend telefoongesprek met de cliënt. Het resultaat is een DSM-classificatie van de (mogelijk) stoornissen. En een echelonadvies dat is gebaseerd op de NZa-profielen van de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) of de Specialistische GGZ (S-GGZ). Ook een advies voor huisartsenzorg of ondersteuning vanuit het sociaal domein kan een uitkomst zijn.
Uitkomsten screening
In totaal zijn de gegevens van 334 cliënten geanalyseerd, die in het tweede en derde kwartaal van 2019 naar Lionarons GGZ zijn verwezen. Van deze cliënten zijn 71 naar de Generalistische Basis GGZ en 263 naar de Gespecialiseerde GGZ verwezen. 15% van de cliënten in de GB-GGZ is op basis van de screening direct terugverwezen naar de huisarts (met advies passender zorg) of doorverwezen naar een collega-instelling, in de S-GGZ lag dat op 14%.
‘De uitkomsten zijn bemoedigend’, zegt Sacha van Dongen. ‘Het blijkt dat de screening in de meeste gevallen een goed fundament voor een passend behandeling oplevert. Slechts bij 4% van de cliënten in de GB-GGZ werd na intake toch geen behandeling gestart. Dat was in 2018 nog bij 18% van de intakes het geval. Voor de S-GGZ lagen die percentages op respectievelijk 6% (2019) en 18% (2018).’
Sneller op de juiste plaats
Het aantal dagen wachttijd, tussen de aanmelding en beoordeling (pre-intake), is door invoering van de voordeurscreening meer dan gehalveerd. Die is teruggelopen van gemiddeld 53,1 dagen in 2018 naar gemiddeld 24,2 dagen in 2019. Dat betekent dat cliënten en verwijzers veel sneller dan voorheen te horen krijgen of ze bij de instelling aan het goede adres zijn. Op basis van alleen de verwijsbrief van de huisarts is de kans groot dat pas na een wachttijd van enkele weken en daarna het intakegesprek duidelijk is of de cliënt bij de instelling aan het goede adres is. Het TeleScreen-verslag geeft gelijk zicht waar de cliënt het beste terecht kan. Het biedt ook handvatten waar een POH GGZ of huisarts in de overbruggingstijd, tot de cliënt bij de GGZ in behandeling genomen kan worden, verder mee kan.
Door de inzet van voordeurscreening kan ook snel gesignaleerd worden of een cliënt op de wachtlijst in crisis is of dreigt te raken. Hierdoor kan door de GGZ-instelling direct actie ondernemen richting verwijzer, om een dreigende crisis te voorkomen. Bijvoorbeeld door de cliënt zo snel mogelijk te verwijzen naar een instelling die crisiszorg kan bieden. In de pilot bleek dat in 3,4% van de screenings het geval.
Goed voorbeeld doet hopelijk volgen
Ook René Bekhuis, zorginkoper Huisartsenzorg, Versterking 1e lijn en Ketenzorg, is enthousiast over de uitkomsten van de pilot. ‘De patiënt/cliënt komt sneller op de juiste plek. Het blijkt dat mensen met een GGZ-vraag gebaat zijn bij een uitgebreide screening. Voor een huisarts op POH GGZ is het niet altijd mogelijk om in een beperkte tijd tot een compleet beeld te komen. De aandoening komt daarmee snel centraal te staan, terwijl er vaak ook sociale componenten een rol spelen. De online screening geeft daar een completer beeld van.’
Lang niet alle huisartsenpraktijken weten dat zij de online screening ook zelf kunnen inzetten vanuit de landelijke regeling bekostiging POH GGZ. Daar zit een component EHealth, Triage en Consult in, van waaruit dit betaald kan worden. ‘Ik hoop van harte dat meer huisartsen en POH’s GGZ daar een beroep op doen’, aldus Bekhuis. ‘Het helpt om een goed beeld van de hulpvraag te krijgen . Zo voorkom je dat patiënten op de verkeerde wachtlijst komen en onnodig lang moeten wachten.’
Voortzetten screening
Lionarons GGZ is in overleg met verzekeraars om de pilot voort te zetten. ‘Het is een effectief instrument dat ervoor zorgt dat mensen sneller de juiste zorg krijgen’, stelt Sacha van Dongen. ‘Minder frustratie bij de cliënten en hulpverleners en met als bijkomend positief effect dat die wachtlijsten ook korter worden. Dat is winst op alle vlakken.’
* het is ook mogelijk om de resultaten van de TeleScreen door eigen psychologen te laten interpreteren. Dit wordt door verschillende GGZ-instellingen die gebruik maken van de TeleScreen gedaan.